کاخ چهل ستون اصفهان کجاست

شهر اصفهان یکی از شهرهای پر جاذبه و با فرهنگ تاریخی بسیار بلند است. این شهرپرآوازه ی ایرانی سالانه گردشگران داخلی و خارجی بسیاری را به خود می‌بیند. همچنین مردمی اصیل ومهمان نواز دارد که با لهجه ای زیبا پذیرایی تمامی مهمانان هستند. در این مقاله می خواهیم یکی از خاص ترین و زیباترین آثار تاریخی برجای مانده از دوران صفوی بپردازیم که باغ یا کاخ چهل ستون نامیده میشود. این باغ درزمانی ساخته شده که صفویان شهر اصفهان را به عنوان پایتخت خود انتخاب کردند.

این اثر تاریخی به این علت که در نزدیکی میدان نقش جهان قرار گرفته جزو اولین جاذبه های اصفهان است که مورد بازدید گردشگران قرار می گیرد. چهلستون کاخی زیباست که در میان یک باغ دل انگیز و زیبا با درختان تنومند و کهنسال قرار گرفته و علاوه بر این که کاخ از لحاظ تاریخی بسیار دیدنی است، خود باغ نیز چیزی کم از سازه میان آن برای بازدید ندارد.

با وبسایت قصریاب ، با خیال راحت به سفر اصفهان برویم

اگر قصد سفر به اصفهان شهری که آن را نصف جهان می نامند دارید و می خواهید از جاذبه های فرهنگی تاریخی آن مخصوصاً عمارت چهل ستون بازدید کنید وبسایت لیدی در شهر مقصد سفرتان یار و همراه شماست. به این صورت که شما عزیزان می توانید قبل از سفر ، از طریق وبسایت قصریاب سوئیت مورد نظر خودتان را از راه دور رزرو کنید و دیگر در شهر اصفهان و دیگر شهرهای مقصد سفر خود دغدغه ی اسکان یابی نداشته باشید.

دسترسی به باغ چهل ستون

برای بازدید از چهل ستون باید به سمت غرب میدان نقش جهان حرکت کنید. این باغ زیبا در قسمت شرقی خیابان چهارباغ پایین و جنوب خیابان سپه قرار گرفته  است. برای رسیدن به آن نیز باید چند قدمی را پیاده روی کنید .البته نگران نباشید. مسیر اصلا طولانی نیست واغلب گردشگران، مسیر میدان نقش جهان تا چهلستون را پیاده طی می کنند.

ورود به باغ

باغ زیبای چهل ستون دارای سه درب اصلی است که قدیمی‌ترین این درها رو به شرق باز می‌شود. هنگامی که از این سردر اصلی وارد باغ می شویم اگر کمی پیش برویم استخر زیبای باغ دیده می‌شود و کاخ چهلستون نیز از دور، که انعکاس تصویر کاخ در آب توجه همگان را به خود جلب می کند  در دو سمت استخر کمی با فاصله ، درختان زیادی هستند که تا خود عمارت آن کشیده شده اند.

زمین باغ شیب کمی نیز دارد که محسوس نیست اما از آنجا که موجب جاری شدن آب در جوی ها میشود میتوان به آن پی برد. آب این باغ در گذشته ازیکی از شاخه های فدن تامین میشده که اکنون آن را از چاه عمیقی در آن نزدیکی تامین میکنند. آب پس از جاری شدن در باغ چهل ستون در انتهای باغ از آن خارج میشده وبه میدان نقش جهان میرفته است.

در این باغ بزرگ که مساحتی برابر با 2120 متر مربع دارد ، درختان کاج ایرانی، افرای سیاه ، چنار، نارون و عرعر پوشش درختی آن را تشکیل داده و علاوه بر آن گیاهان و گلهای فصل زیبایی را می‌بینید که فضای باغ را بهشتی کرده . این گل ها را نیز در گلخانه ای در جنوب باغ پرورش می دهند. نکته ی دیگر این که  عمارت میان باغ نیز یک متر بالاتر از سطح باغ ساخته شده است.

تاریخ کاخ چهل ستون

شاه عباس اول پادشاه قدرتمند ایرانی زمانی که در سال ۱۰۰۷ اصفهان را در ۳۰۰ سال قبل پایتخت خود کرد در برنامه ی ساخت این شهر، دستور ساخت یک خیابان طویل به نام چهار باغ و باغ های اطراف آن را داد که چهل ستون نیز یکی از پروژه‌های این برنامه شهرسازی بود.

 در این قسمت از شهرباغ های متعددی وجود داشت با نام‌های باغ بلبل ، هفت بهشت ف باغ فتح آباد ، باغ کاج، باغ خرگاه ، نسترن ، خلعت ، انگورستان و … که ساختار پی‌درپی داشتند و یادآور مفهوم باغ اندر باغ بودند. اما امروزه از تمامی این باغ ها فقط دو باغ هشت بهشت و چهل ستون هستند که باقی مانده اند و از بقیه آنها فقط یک نام و یاد باقی مانده است.

عمارت داخل چهل ستون

ساختمان کاخ چهل ستون که در زمان شاه عباس اول ساخته شد با ساختمان کنونی تفاوت دارد. در آن زمان عمارت کوچکی با اتاق های کناری آن به شکل کلاه فرنگی ساخته شده بود که هسته اصلی سازه کنونی را تشکیل می داد. از این کاخ برای پذیرایی مهمان های دربار و مهمان‌های پادشاه در جشن ها استفاده می‌شده است.

ساختمان این کاخ در زمان شاه عباس دوم که هفتمین پادشاه سلسله صفویه بود توسعه داده شد و چند تالار و ایوان به آن افزوده گریدد. تالار آیینه ، تالار هجده ستون ، اتاق های شمالی و جنوبی ، ایوان های کناری بخش پادشاهی و حوض زیبا و بزرگ روبروی کاخ و علاوه بر آن کلی از نقاشی ها و آینه کاری ها و کاشیکاری ها از مواردی بود که در این دوره به بنای چهلستون اضافه شد. این کاخ در سال ۱۰۵۶ هجری قمری مصادف با ۱۶۴۲ میلادی با حضور شاه عباس دوم و سفرای کشورهای دیگر افتتاح گردید.

چهل ستون زیبا در نگاه شعر

با توجه به متن های تاریخی و شعرهای آن دوره ، زمان به پایان رسیدن بنای چهلستون به سال ۱۰۵۷ و در زمان شاه عباس دوم می‌رسد. صائب تبریزی ملک الشعرای آن روزگاران است که در یک قصیده طولانی چهل ستون را به طور کامل توصیف کرده و بیت آخر آن (( قبله گاه تاجداران باد دائم این مکان )) اشاره به سال ۱۰۵۷ هجری دارد.

چهل ستون در امان از دست روزگار

چهل ستون در طول دوران خود خرابی های زیادی را دیده. ابتدا در دوازدهمین سال سلطنت شاه سلطان حسین چهل ستون دچار آتش سوزی شدیدی شد. اما پس از آن این مکان را به شکل سابق آن مرمت  و بازسازی کردند ، به طوری که سیاحتگرانی که درحدود سال ۱۲۹۸ به آن سفر کرده بودند چهل ستون را به حالت اصلی خود ثابت و باقی می‌دانستند. اما از سال ۱۳۰۰ به بعد فرزند بی کفایت ناصرالدین‌شاه یعنی ظل سلطان که حاکم اصفهان نیز بود ، خرابی های عمدی و زیادی را در آن ایجاد کرد.

معماری کاخ

معماری بنای چهل ستون از مجموعه هنرهای زیبای فرنگی ، چینی و ایرانی تشکیل شده است. در ابتدای ورودی کاخ که رو به شرق است ، یک ایوان بزرگ وجود دارد که در مساحت ۳۸ در۱۷ ساخته شده و ارتفاع آن تا سقف حدود ۱۴ متر است. شکل ستون های این ایوان هشت ضلعی بوده و از چوب درختان کاج و چنار ساخته شده‌اند. در این میان چهار تا ازستون هایی که در وسط هستند ، بر روی چهار شیر سنگی زیبا قرار دارند. حجاری این شیرهای سنگی به گونه‌ای است که از دهان این چهار شیر آب فوران میکند و به درون حوض مرمری بین این چهار ستون میریزد.

قسمت دیگراین کاخ  ارتفاعش بیشتر است ، سردر ورودی تالارآیینه را تشکیل می دهد که آن را تالار آیینه نامیده اند. علاوه بر آن تصویر قرینه حوض وسط ایوان هم در سقف آن کار شده است از این جهت بسیار شبیه عمارت عالی قاپو است.

در مرکز کاخ نیز یک تالار وجود دارد که در زمان خود به میهمان های خارجی و شخصیت‌های آن اختصاص داشته و نقاشی‌هایی بر روی دیوارهای آن می بینید که وقایع تاریخی مهم را شرح می‌دهند. در سقف این تالار که تالار مرکزی نام دارد یک گنبد وجود دارد که نقش های بسیار زیبایی با لچک های رنگارنگ و خطوط طلایی در آن به وجود اورده اند که حیرت هر بیننده را برمی‌انگیزد. این گنبد از شاهکارهای عصر خود محسوب می شود.

نقاشی های کاخ چهل ستون

در این کاخ  نقاشی های بسیار زیبایی وجود دارد که برخی از آنها نیز در زمان قاجار نقاشی شده اند. نقاشی های تالار مرکزی، پذیرایی شاه عباس اول و دوم و همچنین شاه طهماسب از امیران ترکستان و همایون هندی و نیز جنگی که شاه اسماعیل با ازبکان انجام داده را شرح میدهند.

نقاشی های دیگری وجود دارد که یکی در روبروی دری  که از آن وارد می‌شوید قرار گرفته و دیگری هم درست روبروی آن. اولین آن ها  جنگ چالدران و دومی جنگ کرنال  در زمان نادرشاه را نشان می دهد که در اوایل دوره قاجار نقاشی شده اند.

در این قصر باشکوه در دوطرف تالار ستون دار اتاقهایی وجود دارد که امروزه برای نمایشگاه‌های فصلی از آن استفاده می‌کنند. در دیوار های این اتاق‌ها نیز نقاشیهای وجود دارد که شاهکارهای زیبا و بی نظیر نقاشی هستند. اما با توجه به خرابکاری های ظل سلطان در زیر لایه ای از گچ پنهان شده بودند که با کمک کارشناسان گچ آنها برداشته شده و نقاشی ها مرمت شدند.

کاخ بیستون یا چهلستون ؟

در ایوان اصلی کاخ فقط  20 ستون وجود دارد اما باعث تعجب است که چرا کاخ را چهل ستون می نامند . این می‌تواند از دو جهت باشد. اول اینکه وقتی این بیست ستون در آب حوض بزرگ مقابل ساختمان انعکاس می یابند ، چهل ستون به نظر می‌رسند  و به همین جهت آن را چهل ستون می نامند. دوم هم اینکه عدد 40 در زبان فارسی نشان دهنده مفهوم کثرت و زیادی است و از آن جهت که این کاخ ستون های زیادی دارد آن را چهل ستون نامیده اند.