این مسجد در مرکز شهر و در نزدیکی بازار قدیمی و سرپوشیده خوی قرار گرفته است. بنابر گفته اغلب مورخان و کارشناسان ساختمان اولیه مسجد در زمان ایلخانیان بنا نهاده شده که بعدها بنا به دلایلی ویران گشته است. سپس مجدداً در دوره قاجاریه توسط حاجی مطلب خان که از خوانین دنبلی های خوی و مرتصع کار مخصوص عباس میرزا نایب السلطنه قاجار بود، تجدید بنا گردیده است و بر همین اساس نام این مسجد از آن تاریخ به بعد مسجد مطلب خان نامگذاری شده است.
قاآنی شاعر معروف با مصر “شد از نوع کعبه دیگر بنا در مکه دیگر”، تاریخ ساخت آن را که ۱۲۵۵ هجری قمری است با استفاده از اعداد و حروف ابجد تعیین کرده است. البته در سال‌های اخیر با همت شهرداری و اداره میراث فرهنگی شهرستان خوی، این مسجد مجدداً بازسازی شده و قسمت های فرسوده و آسیب دیده مسجد تعمیر شده و از نو ساخته شد.
معماری مسجد مطلب خان خوی
شبستان باشکوه مسجد و بازو، بدون پوشش می باشد. بخش تحتانی شبستان به فرم مربع بوده و ابعاد آن ۲۰ در ۲۰ متر می باشد. ولی قسمت فوقانی طبقه اول با بهره‌مندی از اسلوب خاص معماری فرم پیرامون شبستان را نیز حجرات دو طبقه احاطه کرده‌اند. در تمام چهارگوشه شبستان مسجد، قسمت های ویژه ای برای نشستن بانوان نمازگزار و در حال عبادت، با حصارهای چوبی ساخته شده است که بسیار جالب توجه هستند نشان از فرهنگ اسلامی مردم شهرستان خوی در آن دوره دارد. برای دستیابی و استفاده بانوان، پله هایی تعبیه شده است که در هر چهارگوشه شبستان قابل استفاده است.
نمای داخلی و بیرونی مسجد فاقد هرگونه تزیینات معماری بوده و فقط بخش فوقانی محراب با مقرنس گچی تزیین شده است. این مسجد یکی از خاص ترین جاذبه های گردشگری استان آذربایجان غربی و شهرستان خوی می باشد که از تمام نقاط کشور گردشگران بسیاری را به خود جلب می کند. امروزه در حیاط محوطه این مسجد نمایشگاه های کتاب دایر می شود و در ماه های خاص چون محرم و شعبان موکب هایی برای ارائه خدمات در این خاک مقدس و بی ریا، خدمت گذاری می کنند.
تحریریه لیدی
